Sperm whale: the animal of superlatives!

Physeter macrocephalus


O φυσητήρας (γνωστός στους περισσότερους από τον Moby Dick) είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά ζώα του πλανήτη. Oι προσαρμογές του στο θαλάσσιο περιβάλλον δεν προκαλούν μόνο τον θαυμασμό αλλά και την απορία της σύγχρονης επιστήμης, που δεν έχει ακόμη κατορθώσει να εξηγήσει πολλές από αυτές. Δικαιολογημένα, ο φυσητήρας έχει χαρακτηριστεί ως "το ζώο των υπερθετικών":

• Eίναι ο μεγαλύτερος οδοντοφόρος οργανισμός. Oι αρσενικοί φυσητήρες μπορούν να ξεπεράσουν τα 20 μέτρα σε μήκος.

• Παρουσιάζει την μεγαλύτερη ασσυμετρία μεταξύ των θηλαστικών αφού η αναπνευστική οπή του είναι μονή (το δεύτερο "ρουθούνι" του είναι "τυφλό" στο εσωτερικό του κεφαλιού και έχει εξειδικευτεί στην παρταγωγή ήχων) και βρίσκεται στην αριστερή επάνω πλευρά του τεράστιου κεφαλιού του, σε αντίθεση με όλα τα άλλα κητώδη (δελφίνια ή φάλαινες) που έχουν την αναπνευστική οπή στην μέση του ανώτερου σημείου του κεφαλιού.

• Παρουσιάζει τον πιο έντονο φυλετικό διμορφισμό μεταξύ των θηλαστικών, αφού τα πολύ μικρότερα θηλυκά δεν ξεπερνούν τα 12 μέτρα. Ως συνέπεια, τα ώριμα αρσενικά βάρους 40 τόνων είναι τρεις φορές βαρύτερα από τα θηλυκά (13 τόνους).

• Oι φυσητήρες είναι οι καλύτεροι δύτες, αφού παρ' ότι αναπνέουν ατμοσφαιρικό αέρα όπως και εμείς, κατορθώνουν με μια ανάσα να φθάσουν τα 2000 ή και περισσότερα μέτρα βάθος, όπου κρατούν την αναπνοή τους για τουλάχιστον μία με μιάμιση ώρες! Eίναι δε ικανοί να επαναλαμβάνουν τέτοιες καταδύσεις περίπου είκοσι φορές στη διάρκεια ενός εικοσιτετραώρου!

• Συγκαταλέγονται μεταξύ των πιο επιτυχημένων θαλάσσιων οργανισμών από οικολογική άποψη, αφού κατόρθωσαν να εκμεταλλευτούν ως τροφή τα άφθονα και "αναξιοποίητα" βαθυπελαγικά καλαμάρια. Άλλωστε, αυτό υποδεικνύει η εξάπλωσή τους στο σύνολο των ωκεανών του κόσμου, από τους πόλους μέχρι τον ισημερινό.

• Έχουν το χαμηλότερο ρυθμό αναπαραγωγής αφού τα θηλυκά ωριμάζουν όταν φθάσουν τα 10 χρόνια, η κύηση τους διαρκεί 16 μήνες και ο θηλασμός πάνω από τρία χρόνια. O μέσος ρυθμός γεννήσεων ενός θηλυκού είναι πέντε χρόνια, ενώ τα γηραιότερα θηλυκά δεν αναπαράγονται, αφού αναλαμβάνουν χρέη καθοδηγητή των κοπαδιών τους.

• Mέσα στο κεφάλι των φυσητήρων βρίσκεται το μεγαλύτερο όργανο παραγωγής ήχων στο ζωικό βασίλειο.

• Είναι ίσως το πιο "ομιλητικό" ζώο στον πλανήτη αφού παράγει ήχους 20 ώρες το 24ωρο στην διάρκεια των περίπου 70 χρόνων ζωής του

• Tέλος, οι φυσητήρες διαθέτουν τον μεγαλύτερο εγκέφαλο που υπήρξε ποτέ στη Γη!

Στην πολύ πρόσφατη ιστορία του πλανήτη μας, στον 20 αιώνα, ένας πολύ μικρότερος εγκέφαλος, ο ανθρώπινος, απείλησε τους γιγάντιους φυσητήρες με εξαφάνιση. Eυτυχώς, το 1986 η φαλαινοθηρία φυσητήρων σταμάτησε. Όμως πολλές άλλες νέες απειλές (συγκρούσεις με μεγάλα πλοία, ηχητική ρύπανση, χημική ρύπανση, παρασυρόμενα αφρόδιχτα κ.λ.π.) εμφανίστηκαν από τότε. Θα ήταν ταπεινωτικό για το ανθρώπινο είδος με τον υποτιθέμενο πιο αναπτυγμένο εγκέφαλο πάνω στην Γη, να μην επιτρέψει στους φυσητήρες να ζήσουν αρμονικά μαζί μας.